Hizkuntza eta ageriko curriculuma

Hizkuntza eskolan tratatzeko erez ari garenean, kontuan izan behar dugu horren inguruan ereikitako lege ikuspegi osoa. Besteak beste, horren arabera sortu beharko duzuelako dena delako elementua oposizioak-eta egiteko.

Curriculumez ari garenean hitz egin dezakegu eskola esperientziak eragindako bizipen/ikaskuntzez edota aurrez prestatutako ikaskuntza-ibilbiderako planez. Oraingo honetan bigarren horri buruz hausnartu behar dugu: Curriculum diseinuaz.

Legeen bitartez eraikitzen da curriculumaren lehenengo zehaztapen maila. Kapitulu honetan legeei begiratu behar diegu, zehazki, hizkuntzari begiratzen dion alderdia landuko dugu.

Lege markoa matroysken antzera eregiten da, pausu bakoitzak jarraikortasuna behar du aurrekoarekiko. Euskal Herriko ikasgeletara iristen den legearen forma aurretiko beste lege batzuk moldatutakoa da.

iturria

Gure kasuan, UPV/EHUk baskongadetako errealitateari begiratu behar dionez, Heziberri 2020 planak ezartzen duen errealitatea aztertuko dugu. Baina Euskal Herriko ikuspegi zabalago batetik ere begira genezaioke Ipar Euskal Herriko lege markoa edota Nafarroakora egokituta, dagozkien elementuak.

Gaur egungo paradigmatik ulertuta, hezkuntzaz aritzeak esan nahi du gaikuntzaz hitz egitea, gaitasunak garatzeari buruz jardutea.

Horrela, gaurko lege-markoa ulertzeko paradigamren eraikuntzatik hasi, legeek egiten duten interpretaziora pasa eta gelako jardunaren diseinura iritsi behar dugu. Matryoskak bailiran legez

• Delors txostena (UNESCO) 1998
  Education for the twenty-first century: issues and prospects: contributions to the work of the International Commission on Education for the Twenty-First Century (en)
  La educación encierra un tesoro (es)
• DeSeCo (OCDE) Definition and Selection of Competences (DeSeCo): Theoretical and conceptual foundations (2002)(*) Key Competencies for a Successful Life and a Well-Functioning Society (2003) Definition and Selection of Key Competencies - Executive Summary* (2005)
• Gaitasun giltzarriak (Europar Legebiltzarra) 2006/962/CE (es) Recommendation of the European Parliament and of the Council of 18 December 2006 on key competences for lifelong learning.
• LOMCE 8/2013 + Frantziako ordenamendua
• Curriculuma 126/2014 + Frantziako Curriculuma
• Agindua ECD/65/2015 + Frantziako baliokidea
• Oinarrizko Hezkuntzarako curriculum Dekretua + Nafarroako ordenamendua

Hegoaldeko lege markoa

Hemen Hegoaldeko kasuaren azterketan ardazten ari gara analisia, baina berdin egin liteke Iparraldeari begiratu nahi bageuntse Frantziako kasua aztertuaz. Hori ikusteko, Arakako web orriko baliabideak interesgarriak izan daitezke, baina kontuan izan behar da azken legeak ez dituela hartzen.

LOMCE

Ley Orgánica 8/2013, de 9 de diciembre, para la mejora de la calidad educativa*.

... Obligatoria en un curso fundamentalmente propedéutico y con dos trayectorias bien diferenciadas.

La LOMCE hace especial incidencia con vistas a la transformación del sistema educativo: las Tecnologías de la Información y la Comunicación, el fomento del plurilingüismo, y la modernización de la Formación Profesional.

Curriculuma ezartzeko dekretua

126/2014 Erret dekretua*

Real Decreto 126/2014, de 28 de febrero, por el que se establece el currículo básico de la Educación Primaria*.

...se entiende por currículo la regulación de los elementos que determinan los procesos de enseñanza y aprendizaje para cada una de las enseñanzas...

Ikasgaien antolaketa ere dekretu horretan zehazten da:

• Curriculuma
• Helburuak
• Konpetentziak
• Edukiak
• Ikaskuntza estandarrak
• Ebaluazio irizpideak
• Metodologia didaktikoa

Gaitasunak, edukiak eta ebaluazio irizpideak

Zehazten dira ECD/65/2015 Aginduan*

Orden ECD/65/2015, de 21 de enero, por la que se describen las relaciones entre las competencias, los contenidos y los criterios de evaluación de la educación primaria, la educación secundaria obligatoria y el bachillerato

Honako konpetentziak zehazten dira:

1. Comunicación lingüística.
2. Competencia matemática y competencias básicas en ciencia y tecnología.
3. Competencia digital.
4. Aprender a aprender.
5. Competencias sociales y cívicas.
6. Sentido de iniciativa y espíritu emprendedor.
7. Conciencia y expresiones culturales.

Legedia, hizkuntzaren didaktikaren arautzailea

Oinarrizko konpetentzia giltzei buruzko proposamen arteko erlazioa *

Baskongadeei dagokien araudia

Kontuan izan dezagun, soilik Euskal Autonomia Elkarteaz ari bagara, ez dugula kontuan hartzen Hegoaldeko hezkuntza errealitatea. Ber analisia egin dakioke Nafar curriculumari zein besteren bati ere.

Oinarrizko Hezkuntzarako curriculum dekretua *

236/2015 Dekretua, abenduaren 22koa, Oinarrizko Hezkuntzaren curriculuma zehaztu eta Euskal Autonomia Erkidegoan ezartzen duena (EHAA, 2016-01-15)

1. Hizkuntza- eta literatura- komunikaziorako konpetentzia.

1.1.2.– Eduki multzoen ezaugarriak.

Lehen Hezkuntzari dagozkion adierazpenezko, prozedurazko eta jarrerazko edukiak honako eduki multzo hauetan multzokatzen dira:

Eduki multzoak

1. Arlo guztietan komunak diren oinarrizko zehar-konpetentziekin lotutako edukiak.
2. Ahozko komunikazioa: hitz egitea, entzutea eta elkarrekin solasean jardutea.
3. Idatzizko komunikazioa: irakurtzea eta idaztea.
4. Literatura-hezkuntza.
5. Hizkuntzari eta haren erabilerei buruzko gogoeta.
6. Hizkuntzaren alderdi soziala.

Jarduera

• [ ] 1/2 Irakurri eta aztertu: Oinarrizko Hezkuntzako Curriculuma (236/2015eko Dekretuaren II. Eranskina osatzen duen curriculum orientatzailea)

• [ ] 2/2- Aurkeztu eta konpartitu: Sort ezazu egokitu zaizuen multzoaren eskema. Ikaskideei aurkeztu eta eurekin partekatu beharko duzue. labur.eus/HD18-bigarrenlana helbideak eramango zaitu lana aurkeztu behar duzun tokira. Lanak aurkezteko epea amaitutakoan besteen lanak helbidean bertan kontsultagai izango dituzu(e) hurrengo egitekoetarako.

Ebaluazioa egiteko erabiliko dut zuek hauen artean aukeratzen duzuen errubrika bat.

Kapituluko erreferentziak

Araka ikertaldea. (2003). Araka ikertaldea - legeria [web]. Berreskuratua 2018(e)ko otsailakaren 9a, http://www.vc.ehu.es/araka/orri12.htm etik

Centro Universitario de Desarrollo Intelectual. (2016). Catálogo de rúbricas para la evaluación del aprendizaje. Berreskuratua http://evirtual.uaslp.mx/FCQ/estrategias/Material de Apoyo/cat_rubrica.pdf -etik

Delors, J., International Commission on Education for the Twenty-First Century, & UNESCO (Arg.). (1998). Education for the twenty-first century: issues and prospects: contributions to the work of the International Commission on Education for the Twenty-First Century. Paris: UNESCO Publishing.

EURIDYCE (Arg.). (2002). Key competencies: a developing concept in general compulsory education. Brussels.

Europar Batasuna. (2006). 2006/962/CE Recommendation of the European Parliament and of the Council of 18 December 2006 on key competences for lifelong learning (Gomendioa No. 32006H0962) (or. 10~18). Estrasburgo: Europako Parlamentua. Berreskuratua http://data.europa.eu/eli/reco/2006/962/oj/eng -etik

EURYDICE. (2003). Las Competencias clave: un concepto en expansión dentro de la educación general obligatoria. Madril: Eurydice. Unidad Española. Berreskuratua http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.eus/contenidos/informacion/dig_publicaciones_innovacion/es_curricul/adjuntos/14_curriculum_competencias_300/300001c_Pub_UE_Eurydice_Competencias_c.pdf -etik

Eusko Jaurlaritza (Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila). (2017). Oinarrizko konpetentzia giltzei buruzko proposamen arteko erlazioa [pdf formatudun dokumentoa]. Berreskuratua 2018(e)ko otsailakaren 9a, http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.eus/contenidos/informacion/heziberri_2020/eu_erlazioa/adjuntos/oinarrizko_konpetentzia_giltzei_buruzko_proposamen_arteko_erlazioa.pdf -etik

Eusko Jaurlaritzaren legebiltzarra. (2015). 236/2015 Dekretua, abenduaren 22koa, Oinarrizko Hezkuntzaren curriculuma zehaztu eta Euskal Autonomia Erkidegoan ezartzen duena. Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria, 2016ko urtarrilaren 15a, 141. Berreskuratua https://www.euskadi.eus/y22-bopv/eu/bopv2/datos/2016/01/1600141e.shtml -etik

Gobierno de España. (2013). Ley Orgánica 8/2013, de 9 de diciembre, para la mejora de la calidad educativa. Boletín Oficial del Estado. Berreskuratua https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-2013-12886 -tik

Gobierno de España (Ministerio de Educación, Cultura y Deporte). (2014). Real Decreto 126/2014, de 28 de febrero, por el que se establece el currículo básico de la Educación Primaria. Boletín Oficial del Estado, 52, 19349–19420. Berresekuratua https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-2014-2222 -tik

Gobierno de España (Ministerio de Educación, Cultura y Deporte). (2015). Orden Ecd/65/2015, de 21 de enero, por la que se describen las relaciones entre las competencias, los contenidos y los criterios de evaluación de la educación primaria, la educación secundaria obligatoria y el bachillerato. Boletín Oficial de Estado, (25). Berreskuratua https://www.boe.es/buscar/doc.php?id=BOE-A-2015-738 -tik

Organisation for Economic Co-operation and Development. (2002, urriak 7). Definition and Selection of Competences (DeSeCo): Theoretical and conceptual foundations. Berreskuratua http://deseco.ch/bfs/deseco/en/index/02.parsys.34116.downloadList.87902.DownloadFile.tmp/oecddesecostrategypaperdeelsaedcericd20029.pdf -etik

Organisation for Economic Co-operation, & Development (OECD). (2005). The definition and selection of key competencies: Executive summary. OECD Paris. Berreskuratua http://deseco.ch/bfs/deseco/en/index/02.html -etik

Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económicos (OCDE). (2015). La definición selección de las competencias clave. Resumen ejecutivo.

Rychen, D. S., & Salganik, L. H. (Arg.). (2003). Key competencies for a successful life and a well-functioning society. Cambridge, Massachusetts: Hogrefe & Huber.